Słuchaj online
105 lat temu, 5 lutego 1919 roku, papież Benedykt XV utworzył Biskupstwo Polowe w Polsce. Pierwszym biskupem polowym, w stopniu generała porucznika, został dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej – Stanisław Gall. Nominację wręczył mu 8 lutego Naczelnik Państwa Józef Piłsudski.
Zasady działania Duszpasterstwa Wojskowego określał konkordat, zawarty w lutym 1925 roku między Rzeczpospolitą Polską a Stolicą Apostolską, oraz Statut, zatwierdzony przez Stolicę Apostolską. Dziś Ordynariat Polowy Wojska Polskiego obejmuje opieką żołnierzy w kraju i na misjach zagranicznych. Na czele ordynariatu stoi biskup Wiesław Lechowicz.
Biskup polowy Stanisław Gall rozpoczął posługę, gdy trwały walki o granice młodego państwa, a także wojna polsko-bolszewicka w latach 1919-1921. Potrzebni byli kapelani dla formacji walczących na różnych frontach. W późniejszych latach biskup Gall opracował statut duszpasterstwa wojskowego i utworzył parafie, na czele których stali kapelani z prawami proboszcza.
„Posługa arcybiskupa Galla przypadła w trudnym dla Polski okresie 20-lecia międzywojennego, a później w czasie II wojny światowej” – mówił w 2018 roku ówczesny biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek (obecnie arcybiskup metropolita białostocki):
Po II wojnie światowej, we wrześniu 1945 roku, komunistyczne władze zerwały konkordat, wskutek tego nie respektowały zawartych w nim zapisów. Powołały natomiast Dziekanat Generalny Wojska Polskiego, który miał legitymizować przestrzeganie zasady swobód religijnych. Jednocześnie w wojsku prowadzono ateizację, ograniczano do minimum kontakty kapelanów z żołnierzami, a za udział w praktykach religijnych groziły kary i prześladowania. Władze nie zdecydowały się jednak na całkowitą likwidację duszpasterstwa wśród żołnierzy. Polska, jako jedyny kraj bloku komunistycznego, zachowała instytucję kapelanów wojskowych. Decyzją papieża Jana Pawła II, 21 stycznia 1991 roku przywrócono Ordynariat Polowy WP.
O historii Ordynariatu Polowego, w stulecie jego istnienia w 2019 roku, mówił rzecznik prasowy, ksiądz pułkownik Zbigniew Kępa:
Generał brygady biskup polowy Józef Guzdek podkreślił, że siłą polskiej armii jest żołnierz zmotywowany do największych poświęceń. Podczas mszy odprawionej w setną rocznicę ustanowienia Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego i powołania pierwszego biskupa polowego, 5 lutego 2019 roku, biskup Guzdek mówił o znaczeniu siły ducha żołnierzy:
Kardynał Kazimierz Nycz, który w 2021 roku przewodniczył uroczystej mszy świętej w katedrze polowej Wojska Polskiego z okazji 30-lecia przywrócenia Ordynariatu Polowego przez papieża Jana Pawła II, podkreślił rolę kapelanów wojskowych, głównie w czasie zagrożenia:
Biskupstwo polowe Kościoła katolickiego obejmuje dziś żołnierzy i ich rodziny w całym kraju oraz w polskich kontyngentach wojskowych, między innymi w zagranicznych misjach pokojowych. Do Ordynariatu Polowego należą też pracownicy cywilni zatrudnieni na stałe w jednostkach lub różnych instytucjach wojskowych, uczniowie szkół wojskowych, członkowie instytutów zakonnych i wierni świeccy zatrudnieni przez Ordynariusza Polowego lub za jego zgodą. Kapelani sprawują posługę na uczelniach, w szpitalach i sanatoriach wojskowych.
Ordynariat Polowy ma dziewięć dekanatów, są to dekanaty: Wojsk Lądowych, Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia, Sił Powietrznych, Marynarki Wojennej, Wojsk Specjalnych, Żandarmerii Wojskowej, Duszpasterstwa Wojskowego Kościoła Greckokatolickiego oraz Wojsk Obrony Terytorialnej.
W naszym kraju istnieją też dwa odrębne biskupstwa dla żołnierzy innych wyznań, to jest Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego i Ewangelickie Duszpasterstwo Wojskowe.
/Informacyjna Agencja Radiowa/
