Słuchaj online
120 lat temu, 10 grudnia 1903 roku, polska uczona Maria Skłodowska-Curie, współtwórczyni nauki o promieniotwórczości, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla, otrzymała to wyróżnienie po raz pierwszy. Została nagrodzona wraz z mężem Piotrem Curie oraz z Henrim Becquerelem. Uhonorowano ich za badania nad zjawiskiem promieniotwórczości odkrytym przez Becquerela. Po raz drugi Maria Skłodowska-Curie otrzymała Nagrodę Nobla w 1911 roku, tym razem w dziedzinie chemii, za odkrycie polonu i radu, wydzielenie czystego radu i pracę nad własnościami chemicznymi pierwiastków promieniotwórczych.
Polka należy do grona jedynie czterech osób, które otrzymały to wyróżnienie więcej niż raz. W tej czwórce jest jedną z dwóch osób, które zostały uhonorowane w różnych dyscyplinach. Wśród nich jest też jedyną kobietą oraz jedynym uczonym nagrodzonym Noblem w dwóch różnych przyrodniczych dyscyplinach naukowych.
Podczas obchodów 100. rocznicy przyznania Marii Skłodowskiej-Curie Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2011), wnuk uczonej – biochemik Pierre Joliot – powiedział, że jego babcia pozostała w pamięci członków rodziny jako osoba, która poświęciła się nauce:
Tłumaczenie:
Była totalnie poświęcona nauce. Myślę, że stworzyła tradycję rodzinną, moi rodzice robili to samo. Mam nadzieję, że my kontynuujemy tradycję zajmowania się nauką z przyjemnością. Nauka była dla Marii przyjemnością, przygodą, prawdziwą namiętnością.
Polska uczona stała się powszechnie znana nie tylko dzięki swoim dokonaniom naukowym, lecz również dzięki działalności na rzecz ochrony praw człowieka. W czasie I wojny światowej zorganizowała Francuską Wojskową Służbę Radiologiczną. Mówiła o tym wnuczka uczonej – fizyczka jądrowa Hélène Langevin-Joliot:
Tłumaczenie:
Była bardzo energiczną kobietą, ale jednocześnie niezwykle czułą na to, co się dzieje wokół, na przykład pomagała rannym podczas wojny.
Badania nad promieniotwórczością, prowadzone bez pełnej wiedzy o niezbędnych środkach ostrożności, zrujnowały zdrowie Marii Skłodowskiej-Curie. Uczona zmarła 4 lipca 1934 roku w Passy we Francji, spoczęła na cmentarzu w Sceaux. W 1995 roku, w uznaniu zasług, jej szczątki zostały przeniesione do paryskiego Panteonu, w którym pochowani są wybitni Francuzi. Była pierwszą osobą nieurodzoną we Francji, która spoczęła w Panteonie. /IAR/
