Słuchaj online
19 października 1984 roku, zginął męczeńską śmiercią błogosławiony ksiądz Jerzy Popiełuszko. Kapłan został porwany i bestialsko zamordowany przez funkcjonariuszy SB. Był duszpasterzem ludzi pracy, kapelanem warszawskiej „Solidarności”, obrońcą praw człowieka w PRL. Miał 37 lat.
Jako męczennik za wiarę, ksiądz Jerzy został ogłoszony błogosławionym w 2010 roku, po 13 latach procesu beatyfikacyjnego. Obecnie trwa jego proces kanonizacyjny.
Msze za Ojczyznę, które odprawiał ksiądz Jerzy Popiełuszko, gromadziły tysiące ludzi. W homiliach kapłan mówił o obronie ideałów „Solidarności”, a także o sprzeciwie wobec przemocy.
Publicznie krytykował nadużycia komunistycznej władzy. Za św. Pawłem głosił zasadę „zło dobrem zwyciężaj”.
W jednej z homilii ksiądz Jerzy Popiełuszko ubolewał nad tym, że władza narzuca ludziom komunistyczną ideologię, a próbuje odebrać Boga:
Ksiądz Jerzy Popiełuszko był wielokrotnie inwigilowany i szykanowany przez bezpiekę, która dopuszczała się wobec niego licznych prowokacji. Zginął 19 października 1984 roku. Uprowadzili go i zamordowali funkcjonariusze SB, gdy wracał do Warszawy po mszy odprawionej w parafii św. Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy. Po brutalnym pobiciu i torturach, esbecy skrępowali księdza sznurem, ciało obciążyli workiem z kamieniami i wrzucili do rzeki.
Tematem rozważań księdza Jerzego Popiełuszki podczas ostatniej modlitwy różańcowej w Bydgoszczy były: wolność, sprawiedliwość, prawda, męstwo, a także nieuleganie przemocy i nienawiści:
W parafii św. Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy ksiądz Jerzy Popiełuszko powiedział, że trudno jest mówić o sprawiedliwości tam, gdzie słowo „Bóg” jest eliminowane z życia narodu:
Na kilka godzin przed śmiercią, podczas rozważań różańcowych, ksiądz Jerzy Popiełuszko modlił się o czyste serce, w którym nie ma chęci odwetu za wyrządzone krzywdy:
Zwłoki księdza Jerzego wyłowiono z zalewu na Wiśle 30 października 1984 roku. Tego samego dnia ksiądz Andrzej Przekaziński powiedział wiernym, zgromadzonym w kościele św. Stanisława Kostki, o tym tragicznym wydarzeniu. Ludzi ogarnęła rozpacz i ból:
Chcąc uspokoić wiernych, i też by nie dopuścić do prowokacji służb bezpieczeństwa obecnych w świątyni, ksiądz Feliks Folejewski (zmarł w 2015) wygłosił katechezę, w której powiedział między innymi, że ksiądz Jerzy żyje, bo miłość nigdy nie umiera. Po Modlitwie Pańskiej, gdy niewiele osób wypowiedziało słowa: „i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom”, duchowny poprosił, aby wspólnie powtórzyć ten fragment:
Świadkiem porwania księdza Jerzego Popiełuszki był jego kierowca Waldemar Chrostowski (zmarł w 2021), któremu udało się wyskoczyć z jadącego samochodu milicyjnego. Ucieczkę tę przypłacił obrażeniami ciała i pękniętym kręgosłupem. Dzięki niemu zbrodnia została ujawniona, a jego zeznania były kluczowe w procesie zabójców kapelana „Solidarności”.
Po latach Waldemar Chrostowski wspominał okoliczności porwania księdza Popiełuszki w wywiadzie udzielonym w 2001 roku Karolinie Rusinowicz, wówczas dziennikarce Polskiego Radia:
Ksiądz Grzegorz Kalwarczyk (zmarł w 2022) był jednym z trzech kapłanów, którzy po śmierci księdza Jerzego Popiełuszki, z woli kardynała Józefa Glempa, udali się do Zakładu Medycyny Sądowej w Białymstoku, by świadczyć o dokonanej zbrodni. Mówił o tym (2022) redaktor naczelny tygodnika „Idziemy” ksiądz Henryk Zieliński:
Pogrzeb księdza Jerzego Popiełuszki odbył się w Warszawie 3 listopada 1984 roku. Uczestniczyło w nim około miliona ludzi. Kapłan został pochowany na terenie kościoła parafialnego św. Stanisława Kostki. Na pogrzebie byli obecni rodzice księdza Marianna i Władysław Popiełuszko wraz z rodziną, przyjaciele i współpracownicy. Przybyli wierni i delegacje zdelegalizowanej „Solidarności” z całego kraju, około tysiąca duchownych, przedstawiciele korpusu dyplomatycznego, akredytowani dziennikarze. Tłumy wypełniły ulice wokół żoliborskiego kościoła, ludzie stali na balkonach i dachach domów.
Mszy żałobnej przewodniczył prymas Polski kardynał Józef Glemp. Hierarcha podkreślił w kazaniu, że ksiądz Popiełuszko pełniąc posługę wśród robotników, głosił prawdę i miłość. Wyraził przekonanie, że męczeńska śmierć kapłana zatrzyma przemoc:
W imieniu robotników księdza Jerzego żegnał inżynier Karol Szadurski, przewodniczący „Solidarności” w Hucie Warszawa. Właśnie w Hucie kapłan odprawił pierwszą mszę świętą podczas strajku w sierpniu 1980 roku:
Krótko po śmierci ksiądz Jerzy Popiełuszko został powszechnie uznany za męczennika komunizmu. Do grobu kapłana przy kościele św. Stanisława Kostki na warszawskim Żoliborzu przybywają liczne pielgrzymki. Do tej pory odwiedziło to miejsce ponad 23 miliony osób.
Dla przyjaciół księdza każda kolejna rocznica jego śmierci to trudny dzień. Profesor Marek Chmielewski był jedną z osób, które troszczyły się o bezpieczeństwo kapłana, pełniąc całodobowe dyżury na plebanii przy parafii św. Stanisława Kostki. W 2009 roku profesor Chmielewski wspominał, że przed wyjazdem księdza Jerzego do Bydgoszczy 19 października 1984 roku, bezskutecznie próbował go przekonać, by mógł towarzyszyć mu w podróży:
Księdza Jerzego Popiełuszkę wielokrotnie wspominał Jan Paweł II (zmarł w 2005), który w 1997 roku rozpoczął proces beatyfikacyjny kapłana.
Papież mówił o księdzu Jerzym między innymi podczas audiencji generalnych w Watykanie oraz w trakcie pielgrzymek do ojczyzny. W 1991 roku we Włocławku Jan Paweł II podkreślił, że poprzez ofiarę z życia kapłan na stałe zapisał się w historii Europy:
Po 13-letnim procesie beatyfikacyjnym, 6 czerwca 2010 roku, ksiądz Jerzy Popiełuszko – jako męczennik za wiarę – został ogłoszony błogosławionym Kościoła katolickiego. W mszy świętej na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie uczestniczyło około 140 tysięcy osób. Beatyfikacji w imieniu papieża Benedykta XVI dokonał legat papieski arcybiskup Angelo Amato:
Tłumaczenie:
Papież mówi, że nowy błogosławiony był kapłanem i męczennikiem, wytrwałym oraz niestrudzonym świadkiem Chrystusa. On zło dobrem zwyciężył, aż do przelania krwi.
Beatyfikacja księdza Jerzego Popiełuszki była wielkim wydarzeniem dla matki kapłana – Marianny Popiełuszko (zmarła w 2013). Przed uroczystością wyraziła ona nadzieję, że Polacy wezmą sobie do serca słowa duchownego, głoszącego zasadę „zło dobrem zwyciężaj”:
Proces kanonizacyjny kapłana rozpoczął się w 2014 roku w Creteil pod Paryżem, gdyż tam miało dojść do uzdrowienia za wstawiennictwem księdza Jerzego. Rok później dokumentacja zgromadzona podczas etapu diecezjalnego procesu została przekazana watykańskiej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.
W 2018 roku, podczas uroczystości w kościele św. Stanisława Kostki z okazji 34. rocznicy śmierci księdza Popiełuszki, jego bratanek mówił, że na kanonizację męczennika czekają rzesze wiernych:
Hanna Grodzicka-Królak (zmarła w 2019), autorka wierszy czytanych podczas Mszy Świętych za Ojczyznę, odprawianych przez księdza Jerzego Popiełuszkę, wspominała (2018), że był człowiekiem o wyjątkowej wrażliwości:
„Gorliwy kapłan i męczennik” – tak o błogosławionym księdzu Jerzym mówił papież Franciszek podczas audiencji generalnej w Watykanie, 4 grudnia 2019 roku. Wtedy to, na Papieskim Uniwersytecie Urbaniana w Rzymie, zorganizowano konferencję i wystawę poświęconą duchownemu.
Papież podziękował za podtrzymywanie pamięci o księdzu Popiełuszce:
Tłumaczenie:
Pamięci o tym gorliwym kapłanie i męczenniku, który barbarzyńsko zamordowany przez służby komunistyczne, oddał życie z miłości do Chrystusa, do Kościoła i do ludzi, zwłaszcza tych pozbawionych wolności i godności.
W całej Polsce jest wiele miejsc upamiętniających błogosławionego księdza Jerzego – ulice, szkoły, pomniki i tablice. W 2004 roku przy parafii św. Stanisława Kostki powstało Muzeum Błogosławionego Ks. Jerzego Popiełuszki. Od 2011 roku działa także Ośrodek Dokumentacji Życia i Kultu Bł. Ks.Jerzego Popiełuszki.
Paweł Kęska z Muzeum Błogosławionego Ks. Popiełuszki podkreślił (2022), że wciąż trzeba mówić o księdzu Jerzym, bo zauważa żywe zainteresowanie jego postacią i historią życia:
Przy grobie księdza Jerzego Popiełuszki w parafii św. Stanisława Kostki w Warszawie, licznie odwiedzanym przez wiernych, modlili się między innymi Jan Paweł II oraz kardynał Joseph Ratzinger – późniejszy papież Benedykt XVI, a także wielu innych hierarchów kościelnych i przywódców państw, wśród nich arcybiskup Paryża kardynał Jean-Marie Lustiger, prezydent Czech Vaclav Havel oraz premier Węgier Viktor Orban.
Wspomnienie liturgiczne błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki przypada w Polsce 19 października, w rocznicę jego śmierci.
Funkcjonariusze Ministerstwa Spraw Wewnętrznych skazani za zabójstwo księdza Jerzego: Grzegorz Piotrowski, Adam Pietruszka, Leszek Pękala i Waldemar Chmielewski opuścili już dawno więzienia. Ich procesy nie ujawniły wszystkich okoliczności i inspiratorów zbrodni, podobnie jak proces Władysława Ciastonia i Zenona Płatka. W 1994 roku obaj generałowie zostali uniewinnieni z zarzutu sprawstwa kierowniczego. Zmarli w – 2021 i 2009 roku.
Informacyjna Agencja Radiowa
