Papież Franciszek kończy dziś – 17 grudnia – 84 lata. Jest 266. biskupem Rzymu w historii Kościoła, pierwszym jezuitą, a także od prawie 200 lat pierwszym zakonnikiem na tronie św. Piotra. Jest też pierwszym papieżem spoza Europy od trzynastu wieków i pierwszym pochodzącym z Ameryki Łacińskiej. Urodzony w 1936 roku w Buenos Aires, w rodzinie włoskich emigrantów, kardynał Jorge Bergoglio został wybrany na papieża 13 marca 2013 roku. Zastąpił Benedykta XVI, który zrezygnował z urzędu ze względów zdrowotnych.
Po wyborze na papieża przyjął imię Franciszek na cześć świętego z Asyżu. Ma ono charakter programowy, jego patron jest uosobieniem Kościoła biednych i uciskanych oraz symbolem odrzucenia luksusu przez duchowieństwo.
W czasie inauguracji pontyfikatu nowy papież przywołał swojego patrona, mówiąc, że każdy człowiek musi być odpowiedzialny za świat i opiekować się „całą rzeczywistością stworzoną”. Zaapelował do polityków i ludzi, którzy zajmują odpowiedzialne stanowiska:
Tłumaczenie:
-Bądźmy opiekunami stworzenia, Bożego planu wypisanego w naturze, opiekunami bliźniego, środowiska. Nie pozwólmy, by znaki zniszczenia i śmierci towarzyszyły naszemu światu.
W nauczaniu Franciszek nawołuje do ubóstwa i miłości, czyli powrotu do korzeni chrześcijaństwa. Zachęca zarówno wiernych, jak i rządzących, aby troszczyli się o ubogich, bezrobotnych i bezdomnych. Tak było i w tym roku podczas mszy z okazji Światowego Dnia Ubogich. Papież podkreślał, że puste jest życie tego, kto jedynie gromadzi i ugania się za swoimi potrzebami, nie patrząc na innych ludzi i nie troszcząc się o nich:
Franciszek dąży do tego, aby struktury kościelne, począwszy od Kurii Rzymskiej aż po każdą parafię, stały się bardziej misyjne, apeluje, by duszpasterze towarzyszyli ludziom w problemach, biedzie, rozterkach i zagubieniu. Zwraca uwagę na potrzebę ponownego przyjęcia do Kościoła tych wiernych, którzy z powodu swoich problemów czy życiowych komplikacji nie odnajdują dziś w nim dla siebie miejsca.
Podkreśla, że Kościół jest dziełem Boga i Ducha Świętego, a nie targowiskiem, przedsiębiorstwem czy partią polityczną:
Franciszek sprzeciwia się niepohamowanemu liberalizmowi gospodarczemu, o którym mówi, że prowadzi do „ekonomii wykluczenia”. Wzywa do stworzenia rozwiązań systemowych w skali całego globu, prowadzących do stworzenia takiego systemu gospodarczego, którego celem nie byłaby jedynie maksymalizacja zysku, ale wrażliwość na potrzeby społeczne i integralny rozwój każdego człowieka.
We wrześniu (2020) w przemówieniu skierowanym do Organizacji Narodów Zjednoczonych Franciszek apelował, by pandemia koronawirusa stała się okazją do zmian na świecie.
Tłumaczenie:
-To może być prawdziwa okazja do zmian, do przemyślenia naszego stylu życia i naszych systemów gospodarczych i społecznych. Te systemy jedynie zwiększają przepaść pomiędzy biednymi a bogatymi, co jest rezultatem niesprawiedliwej dystrybucji dóbr.
Franciszek przywiązuje też dużą wagę do dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego. W 2016 roku na lotnisku w Hawanie doszło do pierwszego w historii spotkania głowy Kościoła katolickiego ze zwierzchnikiem Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego patriarchą Moskwy Cyrylem. Podpisano wówczas wspólną katolicko-prawosławną deklarację. W zeszłym roku Franciszek jako pierwszy papież w historii odwiedził Półwysep Arabski. Pojechał tam, by spotkać się z jednym z najwyższych duchowych autorytetów islamu, z sunnickim Wielkim Imamem Ahmadem Al-Tayyebem. Podpisali wówczas wspólny dokument.
Ważnym tematem w nauczaniu społecznym Franciszka są uchodźcy i migranci. Swoją pierwszą podróż jako papież Franciszek odbył w lipcu 2013 roku na włoską wyspę Lampedusa, na którą przedostały się tysiące uchodźców z Afryki. Podczas podróży do Tajlandii w ubiegłym roku apelował do wspólnoty międzynarodowej, by szukała odpowiedzialnego i dalekowzrocznego rozwiązania problemu uchodźców.
Franciszek przyjął strategię oczyszczenia Kościoła z plagi przestępstw seksualnych, niejednokrotnie podkreślając, że w centrum zainteresowania Kościoła muszą znaleźć się ofiary tych przestępstw. Zapowiedział, że nie skorzysta nigdy z prawa łaski w stosunku do duchownych, którzy dopuścili się seksualnego wykorzystania nieletnich. Ustanowił Papieską Komisję ds. Ochrony Małoletnich, która doradza mu w sprawach dotyczących zaangażowania Stolicy Apostolskiej w ochronę dzieci i młodzieży oraz opieki duszpasterskiej nad ofiarami nadużyć seksualnych, jakich dopuścili się duchowni. W kodeksie Państwa Watykańskiego wprowadził wyższe kary.
/IAR/