Słuchaj online
Dziewięć osób, które w XX wieku niosły pomoc i okazały solidarność polskim obywatelom, zostało uhonorowanych medalami Virtus et Fraternitas. Odznaczenia na wniosek Instytutu Pileckiego wręczył w Pałacu Prezydenckim prezydent Andrzej Duda.
Wśród odznaczonych znaleźli się m.in. Petro i Maria Bazelukowie, którzy na Wołyniu w 1943 roku, w czasie masakry dokonywanej przez ukraińskich nacjonalistów na Polakach mieszkających w Hucie Stepańskiej, uratowali i pomogli przetrwać wojnę Mieczysławowi Słojewskiemu i jego synowi.
W imieniu uhonorowanych medal odebrał ich syn Włodymyr Bazeluk, który nie krył wzruszenia:
Tłum: Brak mi słów, trudno coś powiedzieć, jestem wzruszony, ze względu na rodziców. To jest wielki zaszczyt, postrzegam swoich rodziców, jako bardzo dobrych ludzi, podziwiam ich odwagę. I w jakiś sposób zawdzięczam im to jaki jestem, jestem tak samo dobry i odważny jak rodzice.
Odznaczony został również Petro Hrudzewycz z Ukrainy, który odmówił wywiezienia krzyża z mogiły niemal stu żołnierzy Wojska Polskiego poległych pod Dytiatynem 16 września 1920 roku, a którzy do końca bronili się przed bolszewikami w bitwie zwanej polskimi Termopilami.
Tłum: Sumienie mi nie pozwalało, ręka się nie podnosiła, po prostu oddałem honor polskim żołnierzom, o których wiedziałem, że tam zginęli. Jak przyszli do mnie i powiedzieli, żeby zabrać krzyż, to od razu powiedziałem – nie zrobię tego, nie przychodźcie już, bo ja tego nie zrobię.
Wyróżnieni zostali też Zofia i Józef Lachowie ze Słowacji, którzy w czasie II wojny pomagali przerzucać Polaków z okupowanej Polski przez Słowację na Węgry, a którzy dalej podróżowali na zachód.
Ich wnuk Józef Lach podkreślał, że ten medal jest wyjątkowym wyróżnieniem dla jego dziadków.
Tłum: Dlatego, że na Słowacji nikt o moich dziadkach, ani o ich działaniach nigdy nie wspominał. Jestem bardzo wdzięczny Polsce, że doceniła ich wysiłki. Jestem z nich dumny, że dokonywali takich czynów ryzykując swoim zdrowiem i życiem pomagając innym. Mój ojciec mi mówił, że dziadek uważał, że trzeba pomagać naszym sąsiadom Polakom, i to była pomoc jak brat bratu.
Wyróżnienia otrzymali również obywatele Czech, Rumunii, i Węgier.
Biogramy odznaczonych można znaleźć na stronie internetowej Instytutu Pileckiego – instytutpileckiego.pl/IAR/
Zdj.: prezydent.pl
